Celiakia bez tajemnic

Niemal każdy z nas spotkał się z informacjami na temat celiakii, często okazuje się jednak, że pytani o konkrety jesteśmy bezradni. Warto zatem zadać sobie pytanie o to, w jaki sposób rozpoznać tę chorobę, czy można jej zapobiegać i jak powinna wyglądać dieta osoby chorej.

Mówiąc o celiakii nie można nie wspomnieć o glutenie, a więc o białku, z którym mamy do czynienia w czterech podstawowych zbożach – życie, jęczmieniu, owsie i pszenicy. Oczywiście, gluten nie zawsze przyjmuje taką samą formę, w każdym ze zbóż ma więc swoją specyficzną postać. To właśnie gluten sprawia, że pieczywo zachwyca nas swoim smakiem i jest bardziej puszyste oraz odporne na wysychanie. Nie da się zatem ukryć, że jego obecność budzi zadowolenie. W pewnych sytuacjach gluten potrafi być jednak wyjątkowo niebezpieczny.

Czy da się zapobiec celiakii?

Mówiąc o celiakii nie można zapominać o tym, że mamy w jej przypadku do czynienia z chorobą uwarunkowaną genetycznie. Nie da się jednak ukryć, że często odpowiada za nią niewłaściwa dieta małego dziecka. Kluczowe znaczenie wydaje się więc mieć stosowanie się przez rodziców do wskazówek odnoszących się do wprowadzania nowych produktów do diety niemowlaka. Zalecenia Instytutu Matki i Dziecka mówią o tym, że przez pierwsze 10 miesięcy swojego życia dziecko nie powinno mieć kontaktu z glutenem. Dopiero potem można go wprowadzać, nawet wtedy należy to jednak robić stopniowo. Badania potwierdzają, że nadmierny pośpiech w tym zakresie może mieć wpływ na pojawienie się objawów celiakii..

Jak rozpoznać pierwsze objawy choroby?

Wśród objawów charakterystycznych dla dzieci, które borykają się z problemem celiakii, najczęściej wymienia się: niedobór masy ciała, wychudzony wygląd, zmniejszony apetyt, obecność tłuszczowych stolców, wzdęty brzuszek oraz skłonność do apatii i rozdrażnienia. Są one wywoływane przez trudności ze wchłanianiem składników pokarmowych. Tłuszcze są wydalane mimo ich niestrawienia, niestrawione węglowodany ulegają zaś fermentacji, co sprawia, że brzuch wydaje się rozdęty.

Co więcej, organizm dziecka nie jest we właściwym stopniu zasilany energią i składnikami odżywczymi, a to przyczynia się do niedoboru masy ciała. Wbrew przekonaniu wielu osób celiakia nie jest zresztą wcale chorobą, która dotyka jedynie małe dzieci. Może pojawić się także w wieku dorosłym. Często przyczynia się do tego silny stres występujący między innymi przed zabiegami operacyjnymi, zmianą miejsca zamieszkania i daleką podróżą. Aktywatorem może jednak okazać się także przewlekła infekcja i zmiana nawyków żywieniowych. Bywa i tak, że celiakia daje o sobie znać nawet po 60 roku życia.

Dieta w leczeniu choroby

Jeśli celiakia została stwierdzona już u niemowlęcia, lekarz najczęściej zaleca podawanie specjalnego preparatu, który łagodzi skutki rezygnacji z produktów zbożowych. W innych przypadkach podstawą leczenia jest stosowanie diety bezglutenowej, należy przy tym liczyć się z tym, że będzie ona kontynuowana już do końca życia. Nie można przy tym zapominać o tym, że każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie, nie zaleca się więc modyfikowania sposobu żywienia bez konsultacji z lekarzem. Już pierwsze tygodnie stosowania diety z wykluczeniem glutenu prowadzą do złagodzenia objawów typowych dla celiakii. Konieczne staje się więc wyeliminowanie produktów z udziałem pszenicy, żyta, owsa oraz jęczmienia. Oczywiście, nie można zapominać o tym, że nie wszystkie produkty określane jako bezglutenowe, są takimi w rzeczywistości, często bowiem gluten dodawany jest w celach technologicznych.